Thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn là một trong những vấn đề được nhiều doanh nghiệp quan tâm. Đây cũng là một nghiệp vụ quan trọng được quy định rõ cách thức xử lý trong Nghị định 39/2014/NĐ-CP nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho cả doanh nghiệp và công ty cho thuê tài chính. Cùng ACB Leasing tìm hiểu cụ thể vấn đề này trong nội dung bài viết sau đây!
Doanh nghiệp có được quyền thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn không?
Tại Điều 21 Nghị định 39/2014/NĐ-CP về hoạt động của công ty tài chính và công ty cho thuê tài chính có quy định các trường hợp được quyền thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn, cụ thể được tóm tắt như sau:
- Bên thuê không thanh toán hoặc thanh toán không đúng, đầy đủ số tiền thuê và các nghĩa vụ khác đến hạn cho bên cho thuê theo thỏa thuận đã ghi rõ trong hợp đồng cho thuê tài chính và các hồ sơ liên quan khác.
- Đại diện bên thuê là cá nhân đã mất hoặc tổ chức bị phá sản, giải thể, ngừng hoạt động, chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi hình thức, cổ phần hóa hoặc thay đổi chủ sở hữu, thay đổi cơ cấu sở hữu vốn giữa các cổ đông, thành viên góp vốn đề thuộc trường hợp phải thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn.
Doanh nghiệp thuộc một trong các trường hợp này có thể thanh lý hợp đồng cho thuê tài chính trước hạn
- Tài sản cho thuê tài chính bị mất, hỏng, không thể phục hồi, sửa chữa.
- Tài sản cho thuê bị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ra quyết định thu hồi, kê biên, trưng dụng.
- Bên thuê không nộp bổ sung tiền ký cược hoặc không bổ sung tài sản bảo đảm/biện pháp bảo đảm khác theo quy định trong hợp đồng cho thuê tài chính.
- Bên thuê không mua bảo hiểm hoặc không hoàn trả số tiền mua bảo hiểm mà bên cho thuê đã tạm ứng để thanh toán cho công ty kinh doanh bảo hiểm trong thời hạn đã thông báo.
- Bên thuê sử dụng tài sản thuê tài chính không đúng mục đích, thay đổi địa điểm lắp đặt, sử dụng đã được quy định trong hợp đồng cho thuê tài chính mà chưa có sự đồng ý bằng văn bản của bên cho thuê.
- Trường hợp bên thuê tự ý chuyển/hoán đổi công năng, công dụng, chuyển quyền sở hữu, sử dụng tài sản sản cho thuê cũng sẽ phải thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn.
- Đối với trường hợp doanh nghiệp sử dụng tài sản cho thuê để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ khác hoặc những thay đổi khác đối với tài sản cho thuê, dẫn đến nguy cơ không thể xử lý, quản lý được tài sản cho thuê phải thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn.
Tài sản cho thuê tài chính được sử dụng sai mục đích hoặc không đúng với thỏa thuận ban đầu có thể bị chấm dứt hợp đồng cho thuê tài chính trước hạn
- Bên thuê không cung cấp hoặc cung cấp không đúng, đầy đủ, trung thực các thông tin, tài liệu theo yêu cầu của bên cho thuê, kể cả những thông tin, tài liệu cung cấp trước khi giải ngân.
- Bên thuê vi phạm quy định về thuê tài chính, sử dụng tài sản không theo quy định của pháp luật và Ngân hàng Nhà nước.
- Bên thuê vi phạm hợp đồng cho thuê tài chính, hợp đồng bảo đảm, hợp đồng mua bán tài sản, hợp đồng ủy thác nhập khẩu hoặc bất kỳ cam kết, thỏa thuận nào với bên cho thuê.
- Việc duy trì khoản thuê tài chính dẫn đến bên cho thuê vi phạm các quy định pháp luật, quy định của Ngân hàng Nhà nước cần được chấm dứt hợp đồng cho thuê tài chính trước hạn.
- Thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn theo yêu cầu và tuân thủ phán quyết, quyết định, chỉ thị của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, văn bản, quy định pháp luật liên quan đến việc chấm dứt cho thuê tài chính trước hạn.
- Bên thuê có liên quan đến các vụ kiện có ảnh hưởng đến tài sản cho thuê, nguồn tiền hoặc vi phạm điều kiện cho thuê theo thông báo của bên cho thuê.
- Đại diện bên thuê tài chính là cá nhân bị mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi hoặc bị khởi tố/truy tố/xét xử hình sự cũng sẽ bắt buộc phải thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn.
- Bên thuê có một hoặc một số khoản thuê tài chính chuyển sang nợ quá hạn.
- Bên thuê có quyền yêu cầu thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn nếu bên cho thuê vi phạm các điều khoản trong hợp đồng cho thuê tài chính.
Nếu bên cho thuê tài chính vi phạm các điều khoản trong hợp đồng thì bên thuê có thể yêu cầu thanh lý hợp đồng
Trên đây là một số điều kiện cho thuê tài chính mà bên thuê hoặc bên cho thuê tài chính vi phạm một trong các điều khoản thỏa thuận trong hợp đồng hay bị phá sản, giải thể bắt buộc phải thanh lý hợp đồng trước hạn. Tuy nhiên, trên thực tế, doanh nghiệp vẫn có thể thanh lý hợp đồng thuê tài chính khi không gặp bất kỳ vi phạm hay vấn đề trong kinh doanh.
Cụ thể là trong trường hợp bên thuê và bên cho thuê cùng đồng ý và đi đến thỏa thuận để bên thuê thanh toán toàn bộ tiền thuê còn lại và nghĩa vụ khác trước thời hạn thuê.
Xử lý hợp đồng cho thuê tài chính thanh lý trước hạn
Khi hợp đồng cho thuê tài chính chấm dứt trước hạn theo một trong các trường hợp bên thuê hoặc bên cho thuê vi phạm hợp đồng, bên thuê giải thể phá sản,... thì bên thuê có trách nhiệm thanh toán toàn bộ số tiền thuê còn lại trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận thông báo thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn.
Trường hợp bên thuê không thực hiện đúng như những gì đã thỏa thuận thì sẽ có một số biện pháp xử lý như sau:
- Bên cho thuê sẽ thu hồi tài sản ngay lập tức để xử lý thu hồi nợ (trừ trường hợp tài sản bị mất hoặc cơ quan Nhà nước thu hồi, kê biên, trưng dụng hay tài sản là tang chứng, vật chứng của vụ án hình sự theo quy định pháp luật. Đồng thời bên thuê phải thanh toán đầy đủ số tiền thuê còn lại cho bên cho thuê.
- Bên thuê phải tự nguyện bàn giao tài sản cho bên thuê trong thời gian ngắn nhất, dừng sử dụng, bên cạnh đó là tuyệt đối không có bất kỳ hành vi gây khó khăn, cản trở đối với việc thu hồi tài sản, không tiếp tục sử dụng, chiếm giữ.
Bên thuê phải tự nguyện bàn giao tài sản cho bên cho thuê trong thời gian ngắn nhất khi có quyết định thanh lý
- Các chi phí phát sinh trong quá trình thu hồi, bảo quản, xử lý đối với tài sản sẽ cho bên thuê chịu trách nhiệm thanh toán tại thời điểm phát sinh chi phí.
- Bên cho thuê được cho vay bắt buộc đối với bên thuê để xử lý các chi phí nhằm hoàn tất quy trình thu hồi tài sản.
- Trong thời gian bên cho thuê thu hồi tài sản mà bên thuê có thể thanh toán được toàn bộ số tiền thuê còn lại trong hợp đồng cho thuê tài chính và các chi phí phát sinh thì bên cho thuê sẽ chuyển quyền sở hữu tài sản cho thuê cho bên thuê như trường hợp bên thuê đã hoàn thành nghĩa vụ hợp đồng cho thuê tài chính.
- Đối với trường hợp số tiền thu hồi nợ không đủ để thanh toán số tiền thuê còn lại thì bên thuê phải có trách nhiệm thanh toán số tiền còn lại cho bên thuê. Bên cho thuê có quyền chủ động thu hồi, xử lý tài sản cho thuê khác mà bên thuê đang thuê để thu hồi số tiền còn lại.
Mặt khác, đối với trường hợp bên cho thuê vi phạm hợp đồng và các điều khoản dẫn đến phải thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn thì bên cho thuê có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho bên thuê (nếu có). Đồng thời, bên thuê có nghĩa vụ chứng minh các thiệt hại xảy ra là do nguyên nhân trực tiếp từ việc vi phạm của bên cho thuê.
Trường hợp cuối cùng đối với việc thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn đó là khi bên thuê thành toán toàn bộ số tiền thuê còn lại và các nghĩa vụ khác trước thời hạn thì bên cho thuê có nhiệm vụ làm thủ tục chuyển quyền sở hữu tài sản cho thuê theo thỏa thuận và quy định của pháp luật.
Bên thuê thanh toán đầy đủ số tiền thuê tài chính và các khoản phí trước hạn
>>> Tìm hiểu thêm: Thuê tài sản là gì? Các hình thức thuê tài sản thường dùng ở Việt Nam
Phí thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn
Phí thanh lý hợp đồng trước hạn có thể được tính theo công thức sau:
Phí trả nợ trước hạn = Tỷ lệ phí trả nợ trước hạn x Số tiền trả trước
Trong đó:
- Tỷ lệ phí trả nợ trước hạn là % được thỏa thuận giữa 2 bên và ghi rõ trong hợp đồng cho thuê tài chính vào thời điểm ký kết.
- Số tiền trả trước là toàn bộ số dư nợ còn lại mà bên thuê thực hiện thanh toán trước hạn.
Thông thường, tỷ lệ phí trả nợ trước hạn có thể dao động từ 1% đến 5% hoặc là một con số khác, tùy thuộc vào giá trị tài sản, thời gian thuê tài chính và đặc biệt là thỏa thuận giữa bên thuê và bên cho thuê.
Một vấn đề mà doanh nghiệp cần lưu ý khi có ý định thanh lý hợp đồng trước thời hạn trong trường hợp có thể thanh toán toàn bộ số tiền thuê trước khi kết thúc hợp đồng đó là cần phải tìm hiểu trước về mức lãi suất, phí phạt tất toán trước hạn,... Bên cạnh đó cũng đừng bỏ qua bước kiểm tra kỹ thông tin trên hợp đồng thuê tài chính, điều khoản, điều kiện để nắm rõ quyền và nghĩa vụ của mình cũng như công ty cho thuê tài chính trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng.
Đừng quên lưu giữ toàn bộ hồ sơ, giấy tờ liên quan đến quá trình thuê tài chính để bảo đảm quyền lợi của mình khi có tranh chấp xảy ra.
Phí trả nợ trước hạn được tính bằng tỷ lệ phí trả nợ trước hạn nhân với số tiền trả trước
Các thủ tục thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn
Quy trình thực hiện thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn trong trường hợp bên thuê thanh toán toàn bộ số tiền thuê tài chính còn lại cho bên cho thuê trước thời hạn, gồm có các bước cơ bản sau:
- Bước 1: Xác định tổng số tiền thuê tài chính còn lại phải thanh toán. Đây là toàn bộ nợ gốc, lãi và các khoản phí khác đã được thỏa thuận và ghi rõ trong hợp đồng cho thuê tài chính.
- Bước 2: Tính toán số tiền còn lại phải thanh toán. Để xác định con số này, doanh nghiệp có thể căn cứ vào thông tin được ghi trong hợp đồng cho thuê tài chính bao gồm số dư nợ gốc còn lại, lãi suất, thời gian tính lãi. Trong đó, số dư nợ gốc được xác định bằng dư nợ ban đầu trừ đi dư nợ đã thanh toán hàng kỳ. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần dự trù thêm phí phạt thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn theo công thức đã đề cập ở nội dung trên.
- Bước 3: Đối chiếu lại số liệu cho công ty cho thuê tài chính tính toán để chắc chắn con số mà doanh nghiệp đã xác định ở bước trên là chính xác.
- Bước 4: Doanh nghiệp thực hiện nộp tiền vào tài khoản thanh toán hoặc chi trả theo hình thức đã được thỏa thuận từ trước.
Doanh nghiệp thực hiện nộp các khoản thanh toán trước khi ký biên bản thanh lý hợp đồng
- Bước 5: Doanh nghiệp ký biên bản thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn hoặc bản xác nhận đã tất toán khoản tiền thuê tài chính còn lại.
- Bước 6: Công ty cho thuê tài chính sẽ thực hiện thủ tục chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho doanh nghiệp trong vòng 1 đến 3 ngày làm việc.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về vấn đề thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn gồm đầy đủ các trường hợp có thể xảy ra được quy định tại Điều 21, 22 Nghị định 39/2014/NĐ-CP về hoạt động của công ty tài chính và công ty cho thuê tài chính. Trong trường hợp doanh nghiệp có thể thanh toán toàn bộ số tiền thuê tài chính trước hạn thì sẽ được thanh lý và nhận quyền sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật. Nếu doanh nghiệp còn thắc mắc về các thủ tục cũng như quy trình thanh lý hợp đồng thuê tài chính trước thời hạn thì có thể liên hệ cho ACB Leasing qua hotline hoặc truy cập website để được tư vấn chi tiết!